Trung cuộc là trái tim của cờ vua. Đây là giai đoạn mang đến vô số khả năng: tấn công, phòng thủ, hy sinh, lập kế hoạch – gần như mọi yếu tố then chốt đều tập trung tại đây. Chiến thuật chiếm ưu thế tuyệt đối trong trung cuộc. Đây chủ yếu là cuộc chiến giữa các quân chủ lực và các tốt trung tâm của cả hai bên. Các tốt cánh thường ít quan trọng hơn – thậm chí trong nhiều trường hợp, việc không có tốt cánh còn là lợi thế, vì giúp tạo đường công cho xe.
Lý thuyết trung cuộc không tuân theo những quy tắc cứng nhắc hay chính xác tuyệt đối. Thay vào đó, nó dựa vào việc nghiên cứu sâu rộng các quy tắc ngầm, nguyên tắc tổng quát và kinh nghiệm từ những thế cờ thường gặp.
Khác với lý thuyết khai cuộc, lý thuyết trung cuộc không thay đổi quá nhiều theo thời gian. Những điều cơ bản vẫn giữ nguyên, chỉ có những điều chỉnh nhỏ dần xuất hiện theo từng năm.
Trung cuộc có thể xem là phần quan trọng nhất của ván cờ, và với những người mới học, đây nên là giai đoạn dành nhiều thời gian để rèn luyện nhất. Một người giỏi trung cuộc thường sẽ thắng một người chỉ giỏi khai cuộc.
Thông thường, bạn không nên bắt đầu hành động trung cuộc nếu chưa đảm bảo an toàn cho vua. Khi chuyển từ khai cuộc sang trung cuộc, bạn cần đánh giá kỹ thế cờ, sau đó lập một kế hoạch. Dan Heisman từng nói:
Ghi chú
“Có thể một người vẫn đang chơi khai cuộc, trong khi người còn lại đã sẵn sàng bắt đầu trung cuộc.” Nếu bạn là người đã vào trung cuộc, hãy khởi động kế hoạch của mình. Nếu bạn vẫn còn ở giai đoạn khai cuộc, cũng cần lập kế hoạch – nhưng kế hoạch đó phải bao gồm cả việc hoàn tất khai cuộc.
Sau khai cuộc, đừng quên xem xét đến việc sử dụng vua. Dù hiếm, vẫn có những tình huống trong trung cuộc mà vua có thể đóng vai trò như một quân cờ hữu ích – dĩ nhiên, chỉ khi sự an toàn của vua đã được đảm bảo.
Trong trung cuộc, bạn cần phải sáng tạo, chủ động, và hiểu rõ vị trí trên bàn cờ. Hãy kích hoạt, phối hợp và chuẩn bị các quân cho hành động.
Và cuối cùng, luôn nghĩ đến tàn cuộc ngay từ trung cuộc. Đôi khi, bạn có thể đưa ván cờ về một thế tàn có lợi. Hệ quả tàn cuộc từ một nước đi có thể ảnh hưởng đến quyết định của bạn trong trung cuộc.